چمک، سلێمانی: رێکخراوی چاودێریی میدیای کوردی (چمک) بەشداریی کۆبوونەوەی رێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنیی لەپارێزگەکانی سلێمانی و ھەڵەبجە لەگەڵ سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان-دا کرد.
لەو کۆبوونەوەیەدا کە لەھۆڵی ھۆتێل رامادا لەسلێمانی رێکخرا؛ ھەریەک لە د.رێواز فایەق سه‌رۆكی په‌رله‌مانی كوردستان‌و ھەردی ئەحمەد جێگری سه‌رۆكی فه‌رمانگه‌ی رێکخراوە ناحكومییەكانی هه‌رێمی کوردستان لەگەڵ نوێنەرانی نزیکەی 50 رێکخراودا ئەوەیان ئاشکرا کرد کە شه‌ش هه‌زار ڕێكخراوی ناوخۆیی و عێراقی و نێودەوڵەتیی لەفەرمانگەدا تۆمارکراون، بەڵام تائێستا خاوه‌نی ئەرشیفێکی ورد و داتا به‌یسێكی تایبەتمەند بە رێکخراوەکان و بواری کارکردنیان نین.
د.شوان ئادەم ئەیڤەس؛ نوێنەری #رێکخراوی_چمک وێڕای نرخاندنی بەشداریی راستەوخۆی د.رێواز فایەق لەمجۆرە کۆبوونەوانەدا، ھاوکات رەخنەی ئەوەی لە سەرۆکایەتیی خۆی و خوولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان گرت کە لەبەدواداچوون بۆ جێبەجێکردنی ماددەکانی یاسای ژمارە 01ی ساڵی 2011ی رێکخراوە ناحکومییەکاندا کەمتەرخەمبوون. له‌وه‌ڵامیشدا سه‌رۆكی په‌رله‌مان وتی: «هه‌موتان ده‌زانن ژنێكی ته‌مه‌ڵ نیم‌و 10سه‌عات له‌شوێنێك دانیشم ته‌قه‌ی سه‌رم دێت، به‌ڵام به‌ڕاستیی ته‌ندروستییم باشنەبووە، ئه‌گه‌رنا هیچ سه‌رۆكی په‌رله‌مانێك هێنده‌ی من راستەوخۆ له‌گه‌ڵ ڕێكخراوه‌كاندا كۆنه‌بۆته‌وە.» ھاوکات پشتگیریی خۆی بۆ رەخنەکانی رێکخراوەکان لە کەمتەرخەمییەکانی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان و فەرمانگەکانی دووپاتکردەوەو وتی: «من پشتیوانتان ده‌بم، ئه‌م كۆبونه‌وه‌یه‌ش بۆ ئه‌وه‌یه خۆم به‌حكومه‌ت بڵێم ڕاسته‌وخۆ خۆم گوێم لێگرتوون، هاتنی منیش بۆ ئێره دیفاع نییه له‌حكومه‌ت، به‌ڵكو به‌رگرییە له‌په‌رله‌مان.» ھەروەک راشیگەیاند وێڕای پێویستیی ھەبوونی یاسایەک بۆ رێکخستنی میدیای ئەلکترۆنیی لەھەرێمی کوردستاندا، بەڵام پێناچێت ئەم خوولەی پەرلەمان فریای خوێندنەوەی دووەم بۆ ئەو پێشنیازەیاسایە بکەوێت کە پێشتر خوێندنەوەی یەکەمی بۆ کراو لەبەر خراپیی ناوەڕۆکەکەی لەلایەن لیژنەی رۆشنبیریی و راگەیاندن و کۆمەڵی مەدەنیی پەرلەمانەوە راگیرا. ھەروەک دووپاتیکردەوە کە ئەگەر لەم خوولەی پەرلەماندا توانیبێتیان رێ لەھەموارکردنەوەی ھەندێک یاسا بگرن کە ماف و ئازادیی زیاتری بۆ چین و توێژە جیاوازەکانی وەک رۆژنامەوانان و کارکردنی رێکخراوەکان دەستەبەرکردبێت؛ «ئەوە گەورەترین دەستکەوتە بۆمان، تا من لەو پۆستەشدا بم رێ بەدەستکارییکردنیان نادەم.»
له‌بەشێکی دیکەی كۆبونه‌وەکەدا؛ هه‌ردی ئه‌حمه‌د جێگری سه‌رۆكی فه‌رمانگه‌ی ڕێكخراوه ناحكومییە‌كان وه‌ڵامی ڕه‌خنه‌ی به‌شێك له‌ڕێكخراوه‌كانی دایه‌وه كه فه‌رمانگه‌كه‌یان به‌شوێنێكی ترسناك و مەترسییدار لەسەر بەرتەسککردنەوەی ئازادیی کارکردنیان ناوبرد؛ «فه‌رمانگه ترسناك نییه‌و شوێنی كاری ئێوه‌یه‌و بۆ ئاسانكاریی ئێوه دامه‌زراوه.» ئەوەیشی نەشاردەوە کە تائێستا فه‌رمانگەکەیان خاوەنی داتابه‌یسێکی وردنییه‌و «نازانین چه‌ند ڕێكخراو له‌چ بوارێكدا ئیشده‌كات له‌كاتێكدا خاوه‌نی شەش هه‌زار ڕێكخراوین له‌هه‌رێمی كوردستاندا.» ھاوکات ڕه‌خنه‌ی ئاراسته‌ی به‌شێكی زۆر له‌ڕێكخراوه‌كان كرد كه وێڕای ئەوەی ئاگاداریان كردوون له‌ماوه‌ی 110 ڕۆژدا ڕاپۆرتی دارایی ڕێكخراوه‌كانیان ئاماده‌بكه‌ن، «به‌ڵام له‌ماوه‌ی 3 مانگ‌و 20 ڕۆژدا له6 هه‌زار ڕێكخراو، ته‌نها 690 ڕێكخراو ڕاپۆرتی دارایی ئاماده‌كردووە.»
لەدرێژەی کۆبوونەوەکەدا؛ ڕێكخراوه‌كان ئاماژه‌یان به‌پێشلکارییەک له‌یاسای ڕێكخراوه ناحكومییەكانی هه‌رێمی کوردستاندا کرد کە له‌یاساكه‌دا «تازەکردنەوەی فه‌رمانی كارگێڕی» نەکراوەتە مەرجی پێشوەختی کارکردن، به‌ڵام له‌لایه‌ن فه‌رمانگه‌ی ڕێكخراوه‌كانه‌وه به‌و بابه‌ته هه‌ڕه‌شه‌یان لێده‌كرێت. له‌وه‌ڵامدا؛ هه‌ردی ئه‌حمه‌د پێداگریی لەسەر رێکارییەکانیان کردەوە و وتی: «ئێوه كه ڕێكاره یاساییه‌كان جێبه‌جێناكه‌ن چۆن فه‌رمانی كارگێڕییتان بۆ نوێبكه‌ینه‌وه؟» ھەروەک ئاشکراشیکرد کە ڕێكخراو هه‌یه له2013وه هیچ ڕێكارێكی یاسایی جێبه‌جێنه‌كردوه، «كاتێكیش ته‌له‌فۆن بۆ سه‌رۆكی ڕێكخراوەکە دەکەین، ده‌ڵێت من په‌یوه‌ندییم به‌و ڕێكخراوه‌وه نه‌ماوه‌و ئاگاداری هیچ نیم.»
لە کۆتایی کۆبوونەوەکەدا؛ لەلایەن رێکخراوەکانەوە چەند راسپاردەیەک ئاڕاستەی سەرۆکی پەرلەمان و فەرمانگەی رێکخراوە ناحکومییەکان کران تا بەشێک لەو بەربەستانە لاببرێن کە «بە بەرنامە» لەبەردەم کارەکانیاندا درووستکراون و دەکرێن.
