ستران عەبدوڵا
لەم رۆژانە کە روومان لە بیرەوەری سەد و بیستوپێنچ ساڵەی رۆژنامەگەری کوردییە و میدیای کوردی و دۆخی میدیاکارانی ناخۆش و دژوارە، لەم تایتڵە گەشبینترم نەبینی کە بیکەمە (دیاری ) بۆ رۆژنامەنووسانی (کوردستان ). بەتایبەتی کە ناونیشانەکە لە گۆڤاری (دیاری کوردستان)، ئەوی مامۆستا ساڵح بەگی ساحبقران یەکەم ژمارەی لە ساڵی ١٩٢٥ لە بەغدا و بڵاو و چاپیکردووە، وەک سەردێڕ و ناساندنی گۆڤارەکە دەرکەوتووە و بەعەرەبی وا نووسراوە( خژ ما صفا و دع ما كدر)
لە کلاسیکیاتی رۆژنامە و گۆڤاراندا نەریت بوو کە دێرێک، جا شیعر بێت یان پەند، کراوەتە ناونیشانی دووەم و عادەتەن مانا و فەلسەفەی بڵاوکراوەکە یان دونیابینی خاوەنەکانیانی دەردەخست.
بۆ نموونە رۆژنامەی حەیاتی لەندەنی تا داخرا دێڕە شیعرێکی شاعیر ئەحمەد شەوقی کردبووە نوشتەی گەشە و مانەوەی و بەرەنگاری رۆژگاران: (ان الحیاە عقیدە وجهاد). واتا کوردییەکەی وایە؛ ژیان باوەڕ و کۆششێکە. هەر بە ڕاستییش رۆژنامەی حەیات تا داخرا لە بەیروتەوە بۆ لەندەن و جارێکی تر بەیروت، هەر بەو ئەندێشە و باوەڕە مایەوە و ساڵی ١٩٦٦ سەرنووسەرێکیشی ، (کامل مەروە) لە رێی کۆششی حەیاتدا شەهید بوو. لە رۆژنامەی کوردستانی نوێ کە بەرهەمی کوردستانی رزگاری دوای راپەڕینە ، دەنووسرێ؛ (کوردستانی نوێ بۆ کوردستانێکی نوێ). ئیدی بەم شێوەیە رۆژنامە و گۆڤارانی تریش دێری خۆیان هەیە.
بەڕاستی دێڕە ناساندنەکەی (دیاری کوردستان) فەلسەفەیەکی قووڵ و جوانی لەپشتەوەیە. ئەم دێرە (خژ ما صفا و دع ماكدر) بە واتای ئەوە دێت خۆت سەغڵەت مەکە و دونیای فانی ئەوە ناهێنێ پەژارەی بۆ ببەستی. بەڵکو ئەوە ببە کە مێشکت ساف و بێگەرد دەکا و لەو شتە خراپانە تەوەڵا بە کە میزاجی کوردەواریت، بە وەسفی گۆرانی شاعیر، دەشێوێنێ. منیش بەم شێوەیە قەدیمییە کوردانوومە؛ (ئەوە ببە کە سەفایە و لەوەگەڕێ کە جەفایە). ئەم پەندە عەرەبییە لە شیعری شاعیر و فەقێی عەرەب ابن علوی الحداد وا هاتووە؛ خژ ما صفا ودع الكدر وكل أمورك للقدر.
جا نازانم کێ لە کێی وەرگرتووە؟ بەڵام مەعلوم ئەگەر ئەم سەفای دوور لە جەفایەی گۆڤاری (دیاری کوردستان) لە ساڵی ١٩٢٥وە بمابایە کە ئێستا لە ساڵی٢٠٢٣ داین ، ئەوا نزیکەی سەد ساڵ بوو لە عومری گەلی کورد بێ خەم و خەفەت دەبوین و سەد وبیستوپێنج ساڵیش دەبوو کە رۆژنامە و میدیای کوردی بێ گرفتی پارە و پاوەر و بێ گەڤ و هەڕەشەی ستەمکارانی خۆیی و بێگانە دەبوو. ئێستا لە شوێنێکی تر بووین. جا ئێوەش لای خۆتانەوە دێری دووەمی فەلسەفە و رێبازی رۆژنامە و گۆڤارێک بنووسن کە چاوتان پێیکەوتووە.
