| فەرهەنگۆكێكی ئینگلیزی-كوردی تایبەتە بە رۆژنامەنووسان
2_4 o ئامادەكردنی: ئانا زایەر |
||||
| كوردی | ئینگلیزی | كوردی | ئینگلیزی | |
| D | ||||
| رۆژنامەی رۆژانە | Daily newspaper | رۆژانە | Daily | |
| زانیاريى پێویست | Necessary data | زانیاری | Data | |
| زانیارییە تایبەتیەكانی خۆت
لە سی ڤیەكەتدا |
Your personal data in your CV | بانكی زانیاری | Database | |
| بڕیاردان | Decision | بڕیاربدە | Decide | |
| 1. بەتوندی داوابكەیت: رۆژنامەوانەكە داوای لە پۆلیسەكەكرد كە ستۆدیۆی تەلەڤزیۆنەكە جێبهێڵێت.
2. پێوستی: داواكارییەكی یەكجار زۆر هەیە لەسەر زانیاری لەبارەی دەستورەوە. |
1- to request with firmness: The journalists demanded the police to leave the television studio.
2- the need:There is a huge demand for information about the constitution. |
داواكاری، پێویستی | Demand | |
| نارەزایی: ئەمرٍۆ خۆپیشدانی قوتابیانە.
خستنەڕوو: سەركاری كۆمپانیاكە ئەو تەكنەلۆجیا نوێیانەی خسەتەڕوو كە لەنەخۆشخانەكەدا بەكاردێن.
|
Protest Today there is a student demonstration.
show: The company boss gave a demonstration of the new technology used in the hospital |
خۆپیشاندان، خستنەڕوو
|
Demonstration | |
| شۆڕش | Revolution | هەڵگەڕاوە | Rebellion | |
| وەسف | Description | جێگری سەرنووسەر | Deputy editor in chief | |
| وەسفی كار (ئەو زانیارانەی كە باس لە وردەكارییەكانی پیشەیەكی تایبەت دەكەن لە شوێنكارێكی دیاریكراو كە بەپێی ئەوانە كەسێكی نوێ كاردەكات) | Job description | نەخشەسازی | Design | |
| داڕێژەری بەش یان لاپەڕە | Desk Editor (Desk Journalism) | نەخشەسازيی رۆژنامە | Newspaper design | |
| ناردن: كاتێك سەرۆكی وڵاتێك سەربازەكانی رەوانەی شوێنێكی پركێشە دەكات.
|
To dispatch = to send: The president dispatched his troops to the trouble area. | كۆمەڵە بابەت وتار و چیرۆكە هەواڵێك كە پەیامنێر دەینێرێت بۆ رۆژنامە یان گۆڤارەكەی | Dispatch = News Story, Article | |
| شێواندن | Distortion | شێواندی | Distort | |
| ساختەكردنی بەڵگەنامە | Falsify documents | بەڵگەنامە | Document | |
| هاوڵاتیان ماف و ئەركیان هەیە | Citizens have rights and duties | ئەرك | Duty | |
| E | ||||
| دارشتنەوە (دارشتنەوە لە كاری رۆژنامەگەریيدا واتە سەرلەنوێ نووسینەوەی هەواڵێك یان رێپۆرتاژێك بە شوێنگۆڕینی هەندێك بەش، زیادكردنی زانیاريی پێویست، روونكردنەوەی ئەو رستە و زاراوانەی كە ئاڵۆزن. ئەوەشی بەم كارە هەڵدەستێت، دارێژەر(محرر) ە. | Editing | بازرگانی ئەلەكترۆنی (بۆنموونە بازرگانیيكردن لەڕێگەی ئینتەرنێتەوە) | E-Commerce | |
| چاپ | Edition | رێساكانی دارشتنەوە | Editing Rules | |
| دواهەمین چاپ | latest edition | چاپی یەكەم | First Edition | |
| سەروتار: ئاراستەی بیركردنەوەو كاركردن لە بواری میدیادا، ئەو وتار و بابەتانە دەگرێتەوە كە گوزارشتن لە بیروڕای دارێژەرانی رۆژنامەیەك. | Editorial | دارێژەر (ئەو كەسەیە كە كاری دارشتنەوەی بابەتەكان دەكات لە بواری رۆژنامەگەریدا، ئەم كارە لە زۆربەی میدیاكانی كوردستاندا (بەهەڵە) وا ناسراوە كە كەسێكە رستەكانی بابەتێك دەنووسێتەوە بۆ راستكردنەوەی هەڵەی زمانەوانی. لەراستیيدا ئەركی دارێژەر نیيە، بەڵكوو ئەركی كەسێكی دیكەیە كە پێیدەوترێت “كۆپی ئێدیتەر”) | Editor | |
| رۆژنامەوانەكان گفتوگۆیان لەبارەی هێڵی گشتيی كار و بیركردنەوە رۆژنامەكەوە كرد. | The journalists discussed about the editorial line of the newspaper. | ستوونی تایبەت: سەرنووسەر سەروتار دەنووسێت | Special column: the editor in chief was writing his editorial | |
| فێركردنی دەنگدەران | Voter education | پەروەردە (فێركردن) | Education | |
| خاوەنكار | Employer | ئەو باشترین خوێندنی خوێندوە (واتە لەشوێنێكی زۆر بەناوبانگ و باش خوێندویەتی) | He got a first class education | |
| یەكسانی | Equality | كارمەند یان كارگەر | Employee | |
| هەڵە | Error | كەلوپەل | Equipment | |
| ئێتیك | Ethics | داوای لێبووردنكردن بۆ هەڵەیەك كە لەرۆژنامەكەدا روویداوە | To apologize for an error in the newspaper | |
| نموونە | Example | جیاوازيی لە نێوان ئێتیكی شەخسی و ئاكاری كۆمەڵایەتی | The Difference Between Personal Ethics And Social Morals | |
| پێشانگە | Exhibition | |||
| F | ||||
| راستی (فاكت)
|
Fact | فاكس | Fax | |
| هەڵەكردن لەبارەی راستییەكانەوە (بۆنموونە ئەگەر بنووسیت، هەولێر شارێكی عەرەبییە، یان دهۆك پایتەختی كوردستانە) | Factual Mistake | كاری هەواڵنێری لەسەر بنەمای راستییەكان (واتە ئەو شێوازە لەكۆكردنەوەی هەواڵ كە پشت بە رووداوەكان دەبەستێت كە بەراستيی روویانداوە) | Fact-Based Reporting | |
| راستگۆ: راپۆرتە هەواڵێكی راستگۆیانەی لەبارە كۆبونەوەكەوە نووسی. | Honest: he made a fair report about the meeting. | راستگۆ، رەوا، هاوسەنگ، عادیلانە، بازارەنمایش | Fair | |
| بازاڕەنمایشی بازرگانی: بازاڕەنمایشی دووبارەبنیاتنانەوە، ژمارەیەكی زۆری خەڵكی لە ئەورپاوە راكێشا بەرەوخۆی. | Trade fair: the reconstruction fair drew a lot of visitors from europe. | هەڵبژاردنی سەربەست و عادیلانە | Free and fair elections | |
| چیرۆكی درێژ: ئەو خانمە درێژە چیرۆكێكی لەبارەی ژیانی ئاوارەوە لە پۆڵەندا نووسی.
|
Long story: she wrote a feature about the life of refugees in poland.
|
درێژی چپرۆك، خوسڵەت | Feature | |
| خوسڵەتەكانی (سیماكانی) داهاتوو روون نین. | The features of the future are not clear. | خوسڵەت (خاسیەت): دەموچاوی ئەو خانمە خوسڵەتی ژاپۆنیانەی جوانی تێدابوو. | Characteristic: Her Face Had Beautiful Japanese Features.
|
|
| ئەدەبی خەیاڵی
وەك رۆمان و چیرۆك |
Fiction | لاپەڕەی
ئەدەب و هونەر |
Feuilleton | |
| ژمارە، بڕ | Figure | ناخەیاڵی: كتێب ئەگەر چیرۆكەی و كارەكتەرەكانی راستەقینەبن، فلمی ناخەیاڵی=فلمی دۆكیومێنتەری | Non-fiction (books, films etc) | |
| حكومەت ژمارەی نوێی بڵاوكردەوە لەبارەی بەرهەمهێنانی نەوتەوە. | The government gave new figures about the oil production. | ژمارە، ئامار | Numbers, statistics | |
| رۆژنامەوانەكە نەیتوانی راستيی مەسەلەی ئەوەی چۆن مافیا هاوكارەكەیان كوشتوە بدۆزێتەوە. | The journalist couldnt figure how the mafia had killed his colleague. | : زانینی شتێك یاخود دۆزینەوەی راستیی مەسەلەیەك یان چیرۆكێك | To figure out = to find out | |
| ئەو تێگەیشت لەوەی “واچاكترە بۆ چەند رۆژێك خۆم بشارمەوە” | I better hide myself for a few days, he figured. | تێگەیشتن | To figure = to imagine, to think | |
| ئەو ئافرەتە لەشولارێكی جوانی هەبوو. | The woman had a beautiful figure. | بۆ مرۆڤ=لەشولار (شێوە و قەبارە) | Figure = shape | |
| هەواڵی بیزنس بەشێوەیەكی گشتی بریتییە لە هەواڵ لە بارەی كۆمپانیاكانەوە، لەكاتێكدا هەواڵی دارایی هەموو شتێك دەگرێتەوە كە پەیوەنديی بە پارەوە هەبێت.
|
Business news is mainly news about companies, while financial news covers everything that has to do with money. | هەواڵی دارایی | Financial news | |
| لۆگۆی رۆژنامەیەك (ئەو شێوازەی كە ناوی رۆژنامەكەی پێدەنوسرێت | A newspapers flag | لۆگۆ | Flag | |
| تەركیزكردنە سەر
كێشەكانی (منداڵان). |
To focus on (childrens) problems. | تەركیزكردنەسەر | Focus | |
| هەواڵی دەرەكی یان بیانی | Foreign news | دەرەكی یان بیانی | Foreign | |
| شێوە، جۆر،كلێشە، فۆرم | Form | دارێژەری بەشی دەرەكی یان لاپەڕەی دەرەكی | Foreign editor | |
| پێویستە ئەم فۆرمە پڕبكەیتەوە. | You have to fill out this form. | ئەمە جۆرێكە لە سانسۆر | This is a form of censorship | |
| رەشنووسی چیرۆكە هەواڵێك | The draft form of a story | شێوازی كۆتایی چیرۆكە هەواڵێك یان ستوونێك. | The finished form of a story, a column | |
| شێوازی تایپكردن | Typographic format | شێوازی نووسين و دارشتن و نەخشەسازی | Format | |
| هاوكێشە | Formula | شێوەی دارشتنی ئەم بەرنامە تەلەڤزیۆنییە پێكاهاتوە لە فلمی دۆكیومێنتەری كورت لەبارەی كۆمپانیاكانەوە بەدوایدا چاوپێكەوتن لەگەڵ كارمەند و خاوەنكاندا. | The format of this television program consists of short documentaries about new companies followed by interviews with the employees and owners. | |
| سەربەستی، ئازادی | Freedom | هاوكێشەی ئەم بەرنامە تەلەڤزیۆنییە میوانداریانەیە سەركەوتوە لەسەر ئەو گریمانەیە بەندە كە خەڵك دەیانەوێت قسە لەبارەی ژیانی خۆیانەوە بكەن. | The formula of this succesful talk show is based on the assumption that people want to speak about their own lives. | |
| ئازادیی كۆبونەوە | Freedom of assembly | ئازادیی رێكخراوبوون | Freedom of association | |
| ئازادیی رۆژنامەگەری | Freedom of the media, press | ئازادیی بیروڕا | Freedom Of Opinion | |
| ئازادیی ئاینی | Freedom of religion | ئازادیی قسەكردن | Freedom Of Speech | |
| رۆژنامەوانی فریلانس (ئەو رۆژنامەوانەیە كە كارمەندی هیچ دەزگایەكی میدیایی نیە، بەڵكو كاری رۆژنامەگەری خۆی دەكات و بەرهەمەكانی دەفرۆشێت بەو رۆژنامە و گۆڤار و كەناڵانەی كە بابەتكانیان بەدڵە. | Freelancer, Freelance Journalist | |||
| G | ||||
| شێوە جۆراوجۆرەكانی رۆژنامەوانی: گورزە هەواڵ، چاوپێكەوتن، ستون، بەرنامەی راستەخۆ، دۆكیمێنتەری، بیرەوەری، سەرنج، شیكردنەوە، و هەتا دوایی. | Journalistic genres: news dispatch, interview, column, talk show, documentary, diary, comment, analysis, etcetera | ژانر (شێوە- جۆر) | Genre | |
| وێنەیی یان نەخشەیی، گرافیگی: بۆ وەسفیش كاتێك كە زۆر وردەكاری و شتی ناخۆشی تێدابێت. | Graphic | ئامانج ، مەبەست | Goal (Aim, Objective) | |
| رۆژنامەوانەكە وەسفێكی یەكجار گرافیكی ئەو ئاگرەی كرد كە بەرببووە پەرلەمان. | The journalist gave a very graphic description of the fire that had raged in the parliament. | چوارچێوەی نەخشەیی | Graphic layout | |
| رێنمانی نووسينی
چیرۆكە هەواڵ |
Guidelines for writing stories | رێنمایی | Guideline | |
| رێنماییەكانی كۆمیسیۆنی ئەوروپی لەراستیدا یاسان. | The guidelines of the european commission are actually laws. | |||
| H | ||||
| مرۆڤ (مرۆ) | Human | هاردوێر (و سۆفتوێر) هاردوێر هەموو ئەو پارچانە دەگرێتە كە لە كۆمپیتەردا هەن و سوفتوێریش بەرنامەكان دەگرێتەوە كە كۆمپیوتەر ئێش پێدەكەن | Hardware (and software) | |
| مافەكانی مرۆڤ | Human rights | چیرۆكە هەواڵی تایبەت بە مەسەلەی مرۆییەوە | Human interest story | |
| هەڵەی مرۆیی (واتە هەڵەیەك كە بە هۆی كەسێكەوە رویدابیت نەك لە ئەنجامی كەموكورتی ئامێرێكەوە درووستبووبێت) | Human error | هەڵەكردن خاسیەتێكی مرۆییانەیە | To err is human | |
| ئەلبێرت شوایتزەر مرۆڤپەروەرێكی مەزن بوو | Albert Schweitzer was a great humanitarian | مرۆیی، مرۆڤپەروەر | Humanitarian | |
| رێكخراوە ناحكومییە مرۆییەكان كۆمەك دەدەن بەو خەلكانە پێویستیانە | Humanitarian ngos bring aid to people in need. | |||
| I | ||||
| ئایدا لەبیركراوەكان (وەلانراوەكان، پشتگوێخراوەكان) | Ignored ideas | بیرۆكە، ئایدیا | Idea | |
| بیرۆكەی چیرۆكە هەواڵ | Story ideas | ئایدیا زارڵەكان | Dominant ideas | |
| ئایدۆلۆجیانە | Ideological | ئایدۆلۆجی | Ideology | |
| بێئاگا لە راستییەكان | Ignorant to facts | نەزان، بێئاگا، نەفام | Ignorant | |
| وێنە، وێنا | Image | نەزان بەمانانی نەخوێندەوار نایەت | Ignorant is not the same as illiterate! | |
| رۆژنامەوانەكە وێنەیەكی زیندووانەی خەباتی ژنانی لە دژی دەستەی بەڕیوەبەری قوتابخانە كێشابوو. | The journalist gave a vivid image of the struggle of the women against the school management. | وێنای گشتی كۆمپانیاكە (وێنای كۆمپانیاكە لەنێو خەڵكیدا) | The public image of a company | |
| سەربەخۆ | Independent | خەیاڵ، ئەندێشە | Imagination | |
| كەناڵی تەلەڤزیۆنی سەربەخۆ ئەو كەناڵەیە كە تایبەت یان بازرگانییە لەلایەن دەوڵەتەوە نابرێت بەڕێوە. | An independent television station is a private or commercial station, not managed by the state. | رێكخراوی ناحكومی سەربەخۆیە لە حكومەت بەڵام دەتونێت بەشێك لە پارەی كارەكانی لە دامەزراوەكانی حكومەت وەربگرێت و هەر بە سەربەخۆییش بمێنێتەوە. | An NGO is independent from government but it can receive part of its funding from government institutions and still be independent. | |
| كاندیدی سەربەخۆ ئەو كەسەیە كە سەر بە هیچ پارتێكی سیاسی نیەو بەتەنها خۆی هەوڵدەدات بۆ بەدەستهێنانی دەنگی دەنگدەران. | An independent candidate in elections is a person who is not a member of a political party and who struggles alone to get votes. | خاوەن بیری سەربەخۆ ئەو كەسەیە كە شوێنی ئەو شتانە ناكەوێت كە خەڵكی باوەڕیان پێەیتی و دەیانڵَێن. | – an independent mind is a man or woman who doesnt follow what other people are saying or thinking. | |
| خەباتی وڵاتە كۆلۆنیالكراوەكان بۆ سەربەخۆیی هەندێك جار درێژخایەن و تودوتژبووە. | The struggle of the colonies for independence was sometimes very long and cruel. | كۆمیسیۆنی سەربەخۆ دەكرێت حكومەت دایبنێت و پارەشی پێبدات بەڵام ئەندامەكان خۆیان بڕیاردەدەن. | An independent commission can be installed and paid for by the government but the members decide themselves. | |
| پیشەسازیی رۆژنامە (لێرەدا پیشەسازی بەواتای بزنیسی رۆژنامەگەری دێت و پەیوەنديی بەو واتایەی پیشەسازییەوە نيیە كە كارگە و بەهەمهێنانی تێدایە) | Newspaper industry | پیشەسازی | Industry | |
| زانیاری | Information | پیشەسازیی میدیا | media industry | |
| پاككردنەوەی زانیاری: واتە پاككردنەوەی دەقێك لەو شتانەی پێویست نین و رۆژنامەوانی نین . | To clean information: cleaning up a text from unnecessary or unjournalistic things. | ئاڵوگۆڕكردن و هاوبەشیپێكردنی زانیاری | to share information | |
| كۆبونەوەیەكی زانیاریبەخش | an informative meeting | زانیاریبەخش | Informative | |
| پیشاندانی دەستپێشخەریی زیاتر | to show more initiative | دەستپێشخەری (واتە پێشنیازكردنی بیرۆكەی نوێ و هەوڵدان بۆ جێبەجێكردنیان) | Initiative | |
| دەستپێشخەرییەكی نوێ لە بواری تەندروستیيدا | A new initiative in the health sector | دەستپێشخەری شەخسی | Personal initiative | |
| بەشداریكردنی هەواڵنێران
بە زانیاری |
The input of reporters | بەشداری بە بەخشینی زانیاری | Input | |
| چێرۆكە هەواڵێكی بەشێكی تایبەت | Desk story | بەشداریكردنی بە زانیاری لە چێرۆكە هەواڵێكی بەشێكدا | The input in a desk story | |
| مەسەلە، لە بڵاوكراوەكاندا بەمانای ژمارە دێت | Issue | بەشی
چیرۆكە هەواڵ |
Story desk | |
| مەسەلەی ژنان (ئافرەتان) | Womens issue | مەسەلەی سیاسی | Political issue | |
| دواژمارەی رۆژنامەكە | The latest issue of a magazine | گروپی تاقە مەسەلە | One issue group | |
| یەكەی هەواڵ | News item | یەكە، بابەت (شت) | Items | |
| كەرامەت، یەكانگیر (هەموو پێكەوە). | Integrity | دەیان بابەتی (شتی) كڕیوە لە سوپەرماركێتەكە. | He had dozens of items in his shopping cart | |
| پێویستە كەرامەتی خۆت بپارێزیت | You must protect your personal integrity | كۆمیسیۆنی یەكانگیری جەماوەر | The Commission for Public Integrity | |
| J | ||||
| رۆژنامەوانی بابەتی | Objective journalism | رۆژنامەوانی (رۆژنامەنووسیش دەبێتظن بەڵام لەبەرئەوەی هەندێك كە وادەزانن رۆژنامەنووسی تەنيا بۆ رۆژنامەیە، بۆیە وشەی رۆژنامەوانی بەكارهێنراوە كە هەموو بوارەكانی میدیا دەگرێتەوە) | Journalism | |
| قوتابخانەی رۆژنامەوانی (بەشی رۆژنامەوانی لە زانكۆ) | School of journalism | رۆژنامەوانییەكی بەرپرسیار لەرووی ئەخلاقی و ئیتیكەوە. | Ethical, morally responsible journalism | |
| K | ||||
| ئەو شوێنەى رۆژنامەی لێدەفرۆشرێت لەسەر شەقامەكان (بریتییە لە سندوقێك رۆژنامەی تێدایە) | Newspaper stand | كۆشكی فرۆشتنی رۆژنامە | Kiosk | |
| زانین لەبارەی ئیشەوە | Job knowledge | زانین | Knowledge | |
| گۆڕینی زانیاری بۆ زانین! | Turn information into knowledge! | زانینی باو
(واتە ەپێچەوانەی زانینی زانستییەوە) |
Traditional knowledge (as opposed to scientific knowledge) | |
